Stosowanie ziół i herbatek ziołowych nie od dziś pomaga w różnego rodzaju schorzeniach. Jedne działają moczopędnie, drugie wspomagają pracę wątroby, w innych upatrujemy działania wspomagającego odchudzanie. Czy takiego działania możemy spodziewać się po herbacie z czystka?
Czystek - występowanie
Czystek to roślina należąca do rodziny czystkowatych. Jest wiecznie zielonym krzewem krąsnącym w basenu Morza Śródziemnego, na pograniczu Europy i Azji (w rejonie Kaukazu) i północnej Afryce. W Polsce najbardziej znanym gatunkiem jest Cistus incanus, czyli czystek szary. Inne jego odmiany to: C. lauriofolius – czystek wawrzynolistny, C.ladaniferus – czystek żywicowy, C. monspeliensis – czystek z Montpellier i C. salviofolius – czystek szałwiolistny. W farmakologii, kosmetologii i ziołolecznictwie wykorzystuje się zazwyczaj liście i łodygi rośliny. Bogate są one pod względem zawartości flawonoidów, zawierają między innymi kwercetynę, kempferol, luteolinę i rutynę, a także związki lotne zawarte w olejku eterycznym.
Czystek - właściwości
Swoją popularność czystek osiągnął dzięki właściwościom przeciwutleniającym. Badania wykazały, że antyoksydanty zawarte w ekstrakcie z czystka aż w 80% wpływają na wygaszenie rodnika DPPH. Europejski Urząd d.s. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) uznał czystek jako naturalne źródło substancji przeciwutleniających, w związku z tym zalecany jest jako suplement diety w profilaktyce chorób przewlekłych takich jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze czy choroba Alzheimera.
Należące do silnych związków przeciwutleniających polifenole zawarte w czystku, wpływają na wzmacnianie układu immunologicznego, hamują powstawanie i rozwój stanów zapalnych organizmu oraz wspomagają wątrobę w detoksykacji organizmu. Picie naparu z czystka wspomaga także walkę z wirusami i bakteriami atakującymi górne drogi oddechowe, dlatego zalecane jest w przeziębieniach. To czy czystek działa w walce z infekcją, możliwe jest do sprawdzenia poprzez oznaczenie poziomu CRP w badaniu morfologii krwi, który po regularnym piciu herbaty z ziela czystka powinien się obniżyć.
Przeciwutleniające właściwości czystka pomagają w leczeniu skóry. Wpływa on na mniejszy stopień utleniania lipidów, pomaga usuwać wolne rodniki, które przyspieszają starzenie się skóry, jednocześnie chroniąc DNA. Ponadto wykazuje działanie ochronne w stosunku do Staphylococcus aureus, Candida krusei i Aspergilus flamigatus, czyli bakterii i grzybów, które odpowiadają za infekcje skórne, na przykład za zmiany trądzikowe czy łupież. Ekstrakt z C. ladaniferus wykazuje natomiast działanie przeciwgrzybicze, głównie w stosunku do grzyba Candida albicans. Wysoka zawartość polifenoli powoduje, że warto pić czystek by uchronić się od próchnicy, gdyż hamuje rozwój bakterii Streptococcus mutans.
Swoje działanie przeciwbakteryjne czystek zawdzięcza także związkom zawartym w olejku eterycznym, które skutecznie walczą z krętkami Borrelia burgdorferi wywołującymi boreliozę przenoszoną przez kleszcze.
Regularne picie herbaty z czystka wpływa na obniżenie ciśnienia krwi, działa ochronnie na naczynia krwionośne, a także wpływa rozkurczowo na mięsnie gładkie jelit i aorty. Dodatkowo hamuje utlenianie cholesterolu LDL, zmniejszając tym samym ryzyko rozwoju blaszek miażdżycowych, obniża poziom trójglicerydów i wpływa na zwiększenie poziomu "dobrego cholesterolu". Ekstrakt z czystka pomaga obniżyć poziom glukozy we krwi, dlatego może być pomocny osobom chorym na cukrzycę. Czystek szary znalazł także zastosowanie w leczeniu delikatnego przerostu gruczołu krokowego, gdyż może hamować namnażanie się komórek prostaty. Zastosowanie w medycynie naturalnej natomiast skupiało się na leczeniu ran i skaleczeń.
Do tej pory nie została określona dawka toksyczna, co oznacza że picie czystka jest bezpieczne i nie powoduje skutków ubocznych. Warto go pić w prewencji, jak i w leczeniu wymienianych schorzeń z korzyścią dla całego organizmu, bez obaw, że można go przedawkować.
Herbatka z czystka
By przygotować napar z czystka wystarczy zaparzyć susz, czyli suszone kwiaty i ziele czystka. 1 łyżkę takiego suszu należy zalać wrzątkiem i parzyć około 3-5 minut, po tym czasie herbatka jest gotowa do spożycia. Podobnie jak zieloną herbatę można ją zalewać nawet 2-3 razy i pić kilka razy dziennie.
Czystek - dostępność
Czystek jest ziołem, które jest ogólnodostępne w sklepach zielarskich, aptekach czy w sklepach ze zdrową żywnością. Występuje w formie suszonych liści i kwiatów, w formie herbaty w torebkach, kapsułek do połykania czy tabletek do ssania.
Czy czystek odchudza?
Wracając do podstawowego pytania, czy regularne picie naparu z czystka wykazuje właściwości odchudzające, niestety badania nie potwierdziły słuszności tego stwierdzenia. Poleca się jednak spożywanie naparu z czystka osobom z nadmierną masą ciała ze względu na jego właściwości lecznicze i delikatne właściwości przyspieszające przemianę materii.
Ze względu na zdrowotne właściwości czystka, jego działanie antybakteryjne, wzmacniające odporność organizmu, oczyszczające z toksyn, każdy z nas powinien sięgać po odwar z czystka. W przypadku kobiet w ciąży, mimo iż nie ma badań potwierdzających negatywne skutki jego stosowania, specjaliści radzą, by skonsultowały się wcześniej z lekarzem.
