Strefa Wiedzy

Napar z rumianku znany jest nie od dziś ze względu na jego liczne prozdrowotne właściwości. Choć są różne odmiany rumianku i każdy wykazuje podobne korzyści, najbardziej popularny jest rumianek lekarski, inaczej rumianek pospolity. Znana ze swoich leczniczych właściwości, roślina ta stosowana była już w starożytności. Uznawana była za panaceum na wszelkie dolegliwości, w tym bóle różnego pochodzenia, stan zapalny czy środek pomocny w dolegliwościach układu nerwowego. Herbata z rumianku w dalszym ciągu stosowana jest w postaci naparu do picia lub okładów na przykład na owrzodzenia czy nawet oparzenia. Czy herbata rumiankowa pomaga także w utracie wagi, czy wspomaga odchudzanie? Jakie dokładnie są właściwości zdrowotne rumianku? Czy są jakieś przeciwskazania w jego stosowaniu? Poznajmy właściwości tej niezwykłej rośliny.

Substancje czynne i ich działanie

Rumianek to kopalnia aktywnych związków. Bogaty jest w olejek eteryczny (szczególnie α-bisabolol i chamazulen), a także flawonoidy (apigeninę, kwercetynę, luteolinę), kumaryny, kwasy fenolowe i polisacharydy.

Olejek eteryczny wykazuje działanie przeciwzapalne, antyseptyczne i spazmolityczne, dodatkowo badania potwierdzają skuteczność bisabololu w leczeniu chorób żołądka oraz górnych odcinków jelit. Ilość flawonoidów potwierdza jego działanie prozdrowotne.

Stosowanie rumianku

Ze względu na liczne właściwości rumianku, możliwości jego zastosowania także są szerokie.

W postaci naparu do picia pomocny jest przy:

• problemach przewodu pokarmowego - herbatka z rumianku stymuluje wydzielanie soków trawiennych zapobiegając niestrawnościom, przeciwdziała powstawaniu wzdęć, pomaga przy biegunkach (skracając je) i zaparciach, przywraca prawidłową perystaltykę jelit. Dodatkowo, dzięki zawartości α-bisabololu, który obniża aktywność pepsyny, rumianek wspiera proces gojenia się wrzodów żołądka i ochrania jego błonę śluzową, a także zmniejsza ogniska zapalne spowodowane przez etanol;
• chorobie pęcherza moczowego;
• bólach mięśni, bólu gardła, uszu, głowy i zębów, a także przy bólach reumatycznych;
• bólach menstruacyjnych - dzięki działaniu rozkurczowemu (po wypiciu rumianku w organizmie wzrasta poziom glicyny, która wykazuje działanie rozkurczające mięśnie gładkie) napar z rumianku łagodzi bóle podbrzusza;
• zaburzeniach na tle nerwowym - dzięki zawartości apigeniny, rumianek działa uspokajająco, poprawia samopoczucie, może być więc naturalnym środkiem pomocnym w stanach lękowych, nerwicy, problemach ze snem, a nawet depresją;
• cukrzycy typu II - herbata rumiankowa obniża poziom glukozy we krwi, a także działa ochronnie na komórki β trzustki, dzięki czemu zmniejsza stres oksydacyjny związany z hiperglikemią. Regularne picie herbaty z rumianku w naturalny sposób reguluje poziom cukru we krwi;
• stanach zapalnych - wyciąg z rumianku zmniejsza stan zapalny w organizmie, hamuje aktywność związków prozapalnych,
• odchudzaniu - rumianek pomaga oczyścić organizm z toksyn, przyspiesza metabolizm, poprawia trawienie, a także zmniejsza ryzyko pojawienia się napadów głodu, co sprzyja procesowi pozbywania się zbędnych kilogramów. Rumianek wzmaga uczucie sytości, więc jeśli chcesz schudnąć, a męczą Cię nocne napady głodu, zamiast sięgać po tabletki odchudzające mające zahamować apetyt, wypij filiżankę rumianku przed snem. Rumianek zwiększa poziom serotoniny, która nie tylko reguluje apetyt, ale poprawia też nastrój i ułatwia zasypianie. Picie go przed posiłkami uchroni Cię przed przejadaniem, pamiętaj by go nie słodzić.

Zewnętrznie może być stosowany jako środek leczniczy:

• w postaci inhalacji przy katarze i zapaleniu zatok - inhalacje z rumianku pomagają udrożnić zapchany nos, obkurczają śluzówkę i rozrzedzają wydzielinę;
• w ramach aromaterapii - olejek rumiankowy użyty w kominku aromaterapeutycznym, wykazuje działanie odprężające i uspokajające;
• w postaci płukanek w stanach zapalnych śluzówki jamy ustnej, gardła czy krtani - rumianek ma właściwości przeciwbakteryjne szczególnie na bakterie beztlenowe, które w dużej mierze przyczyniają się do ciężkich zakażeń;
• w postaci okładów np. przy owrzodzeniach, oparzeniach czy trudno gojących się ranach (również jako jeden ze składników maści do stosowania na chorobowe zmienione miejsca). Zioło to nie tylko przyspiesza proces gojenia, wspomaga regenerację skóry i naskórka, ale także zmniejsza świąd i poprawia elastyczność skóry;
• w postaci nasiadówek - zmniejsza stan zapalny w stanach zapalnych dróg moczowych oraz łagodzi symptomy hemoroidów.

Pozyskiwanie i sposób przygotowania

Rumianek możemy spotkać w różnych formach, w postaci herbaty rumiankowej, ususzonych koszyczków rumianku, w postaci maści, kremów, szamponów czy płynów do higieny intymnej. Dzięki temu, że powszechnie rośnie na łąkach, możemy sami zająć się jego pozyskaniem. Warto pamiętać, by koszyczki zbierać w początkowym okresie kwitnienia, przed pełnym rozwinięciem kwiatów. Ususzyć je świeżo po zerwaniu, najlepiej w ciepłym, zacienionym i przewiewnym miejscu przez około 2 dni, a następnie umieścić w szczelnie zamkniętym pojemniku i tam przechowywać. Tak pozyskany rumianek możemy wykorzystać robiąc z niego napary, płukanki i okłady.

• Jedną z najczęściej wybieranych form przygotowania rumianku jest napar. 2 łyżki koszyczków rumianku należy zalać 0,5 l wrzącej wody i zaparzać pod przykryciem przez około 15 minut. Taki napar zmniejsza trawienne dolegliwości i działa tonizująco na układ pokarmowy;
• okład uzyskamy poprzez zalanie łyżki kwiatów gorącą wodą, po przestygnięciu gotowy jest do użycia;
• płukankę natomiast otrzymamy poprzez zalanie 3 łyżek koszyczków rumianku szklanką gorącej wody. Przestudzony napar należy wymieszać z ciepła wodą, nasączyć w nim ściereczkę i przykładać na chorobowe zmienioną skórę.

Przeciwwskazania

Rumianek dzięki wysokiej zawartości przeciwutleniaczy, witamin i minerałów i wynikających z tego właściwości leczniczych, nie jest polecany dla każdego. Należy pamiętać, że jak każde inne zioło, może wywołać niekorzystną reakcję ze strony układu odpornościowego. U niektórych osób mogą pojawić się objawy alergii. Około 2% osób po kontakcie z rośliną zauważają wystąpienie objawów w postaci mdłości, wysypki czy trudności w oddychaniu, często są to osoby uczulone jednocześnie na astry czy chryzantemy. Rumianek zawiera bowiem związki zwane laktonami, które mają właściwości uczulające. Dlatego ostrożność należy zachować także w przypadku dzieci oraz osób zmagających się z różnymi schorzeniami i na stałe przyjmującymi leki. Rumianek może wchodzić z nimi w interakcje, osłabiać bądź nasilać ich działanie (szczególną ostrożność należy zachować w przypadku leków o działaniu przeciwlękowym, przeciwdrgawkowym, uspokajającym , gdyż rumianek potęguje ich działanie). W takich przypadkach należy zawsze skonsultować się z lekarzem.

Dla większości osób stosowanie rumianku jest zdrowe i bezpieczne, dlatego znalazł się on na liście Generally Recognized as Safe (GRAS) - liście produktów ogólnie uznanych za bezpieczne przez Agencję Żywności i Leków (Food and Drug Administraton - FDA). Mogą z niego korzystać także kobiety w ciąży, ponieważ nie wywołuje wad rozwojowych płodu.

Mimo licznych właściwości herbaty rumiankowej, wystarczy wypijać jej 3-4 filiżanki dziennie.