„Cukier krzepi“ – wielu z nas zna to przedwojenne hasło. Na początku XX wieku średnie spożycie cukru w Europie wynosiło 5 kg rocznie na osobę. Dziś Polak zjada około 44 kilogramów rocznie. Cukry (np. glukoza, fruktoza, sacharoza) są obecne niemal we wszystkich produktach spożywczych. Kluczem do doskonałej sylwetki i zdrowia jest UMIAR. Według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), maksymalna dzienna dawka spożytego cukru powinna stanowić max. 10% dziennego zapotrzebowania kalorycznego. Dla przykładu w diecie 2000 kcal będzie to maksymalnie 50 g cukrów prostych dziennie (10 łyżeczek), ze wszystkich źródeł pokarmowych.
Pojawia się jednak pytanie, co jeśli chcemy zdrowo się odżywiać lub też potrzebujemy schudnąć albo musimy zmienić dietę e względu na cukrzycę lub insulinooporność? Czy musimy rezygnować z każdej słodkiej przyjemności? W takich przypadkach pomocne będą naturalne substancje słodzące. Które wybierać najlepiej? Jakie ilości można stosować? O tym poniżej.
Stewia
Stevia rebaudiana to niewielka roślina występująca na obszarze Ameryki Środkowej i Południowej z której pozyskiwany jest słodzik występujący najczęściej w postaci proszku/pudru. Można spotkać ją także w postaci drobnych białych kryształków, przezroczystego płynu lub ususzonych liści. Stewię można wykorzystywać do wypieków i gotowania, ponieważ wytrzymuje skrajne temperatury, łatwo rozpuszcza się w wodzie i alkoholach. Praktycznie nie zawiera kalorii. Stewia jest kilkaset razy (250-300) słodsza od zwykłego cukru, więc zużywa się jej mniej Szacuje się, że jedna łyżeczka sproszkowanej stewii odpowiada szklance cukru. Za słodki smak stewii odpowiedzialne są związki zwane glikozydami stewiolowymi. Nie wywierają one negatywnego wpływu na zdrowie, a sama stewia ma niemal zerowy indeks glikemiczny i nie dostarcza tak naprawdę żadnych kalorii. Stanowi więc bardzo dobrą alternatywę dla białego cukru. Jeśli więc zależy nam na tym, by wybrany przez nas produkt był naprawdę naturalny i bezpieczny, uważnie czytajmy składy stewiowych produktów, ponieważ mogą zawierać dodatki słodzików syntetycznych.
Ksylitol
Ksylitol (cukier brzozowy) otrzymywany jest w naturalnym procesie ekstrakcji z liści brzozy lub kukurydzy. Ma formę białawych kryształków, nie zbryla się i ma długi termin przydatności. Jedna łyżeczka ksylitolu zawiera jedynie 14 kcal. Polecany jest diabetykom, ponieważ charakteryzuje go niski indeks glikemiczny (IG=8). Ksylitol też wykazuje silne właściwości przeciwbakteryjne i jak wskazują badania, nie tylko nie przyczynia się do rozwoju próchnicy, ale nawet jest w stanie redukować próchnicowe zmiany, które już mamy. Polecany jest również osobom, którzy toczą walkę z drożdżakami Candida – produkt ma działanie antygrzybiczne. Jego wadą jest natomiast to, iż spożywany w nadmiarze może wykazywać działanie przeczyszczające. Nie zaleca się stosowania go u dzieci poniżej 2 roku życia. Ksylitol jest także silnie toksyczny dla psów.
Erytrytol
W przeciwieństwie do ksylitolu, dostarcza mniej kalorii (według niektórych źródeł na 0 kcal), a jego indeks glikemiczny, zgodnie z szacunkami, oscyluje w okolicach 0. Erytrol nie fermentuje również w jelitach, stąd nie powoduje wzdęć, gazów oraz biegunek, jak inne cukrole (np. ksylitol). Nie przyczynia się do powstawania próchnicy. Jego wadą jest natomiast specyficzny posmak, który nie każdemu przypadnie do gustu. Jest mniej słodki od typowego cukru (70-80% słodyczy sacharozy). Erytrytol występuje naturalnie w wielu roślinach (np. arbuzach, gruszkach, winogronach), choć na skalę przemysłową jest produkowany za pomocą biotechnologii. Nie jest metabolizowany przez ludzki organizm i po 24 godzinach zostaje wydalony w tej samej postaci wraz z moczem i kałem. Ponieważ nie jest on metabolizowany, organizm nie jest w stanie otrzymać z niego żadnej energii, tak więc kaloryczność wynosi praktycznie zero. Badania potwierdziły, iż erytrytol nie posiada szkodliwego działania i może być stosowany przez kobiety w ciąży oraz karmiące piersią.
Korzystając ze słodzików należy pamiętać, że mimo, że są naturalne i mają niskie/zerowe ilości kcal i IG, nie zmieniają naszych przyzwyczajeń i „uzależnienia” od słodkiego smaku. Są zdecydowanie lepszym wyborem niż zwykły cukier, ale tak jak w przypadku sacharozy należy z nich korzystać z umiarem.
